MARKA TESCİL
Marka Nedir
Marka, bir teşebbüsün mallarının veya hizmetlerinin diğer teşebbüslerin mallarından veya hizmetlerinden ayırt edilmesini sağlaması ve marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması şartıyla kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir.
Bir işletmenin ticaret ünvanı ve işletme adları başka kanunlarla tescilli olsa bile (Ticaret Odaları, Vergi Daireleri, Esnaf Odaları, Bağlı Oldukları Kurumlar dahil) Türk Patent Enstitüsü’nce marka olarak tescil edilmedikçe size ait sayılmaz ve korunamazlar.
Bir markada aranacak en önemli özellik, bir işletmenin mal veya hizmetlerini diğer işletmelerin mal veya hizmetlerinden Ayırt Etme Gücünün bulunmasıdır.
Özel Korunan Markalar Bilgisi
Özel korunan markalar; Tanınmış Markalar, WIPO Koruması ve Türk Koruması olarak üç ana başlık altında değerlendirilebilir.
Tanınmış markaların, ulusal veya uluslararası düzenlemelerde yapılmış pek çok tanımı mevcuttur. Zira, tanınmışlık her somut olayda farklılık gösteren, önceden belirlenmiş kriterlere uymayan ve zamanla değişen bir olgudur.
Genel olarak tanınmış markalar “bir kişiye veya girişime sıkı bir biçimde bağlılık, güvence, kalite, reklam gücü, yaygın bir dağıtım ağına bağlı, müşteri ve diğer sübjektif ilgi ve ilişkiler ayrımı yapılmadan coğrafi sınır, kültür ve yaş farkı gözetilmeksizin aynı çevredekilerce refleks halinde beliren bir çağrışım” şeklinde tanımlanabilir.
Araştırma bölümünde tanınmış marka koruma tipini seçerek araştırma yapıldığında Türkiye’de tanınmış marka statüsündeki markaları listeleyebilirsiniz.
(1) Paris Sözleşmesinin 1 inci mükerrer 6'ncı maddesi kapsamındaki tanınmış markalar (556 sayılı KHK’nın 7/1(i) maddesi kapsamında korunan markalar).
WIPO aracılığıyla TÜRKPATENT’ye gönderilmiş olan, garanti ve kontrol işlevi gören işaretler veya resmi kurum ve organizasyonlara ait işaretler bu kapsamdadır. Örneğin OECD, IMF, WTO ibareleri bu kapsamda korunmaktadır.
(2) Paris Sözleşmesinin 2 inci mükerrer 6'ncı maddesi kapsamında (556 sayılı KHK’nın 7/(g) maddesi) korunan markalardan oluşmaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin hükümranlığı ile ilgili işaretler, devlet tarafından resmi kontrol ve garanti işareti olarak kabul edilmiş işaret ve adlandırmalar; devlete, mahalli idarelere ve diğer kamu tüzel kişilerine ait iktisadi nitelik arz etmeyen işaret ve adlandırmalar; ticaret ve hizmet markası olarak tescil edilemeyecek nitelikteki kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ait işaret ve adlandırmalar; Bakanlar Kurulu kararı ile kamu yararına çalışır durumda bulunan derneklere ait işaret ve adlandırmalar; kamu yararı açısından korunması gereken diğer işaretler (siyasi parti amblemleri gibi) bu kapsamda korunmaktadır.
(3) 556 sayılı KHK’nın 7/(g) , 7/ (h) ve 7/(k) maddeleri kapsamında korunan markalardan oluşmaktadır.
Uluslararası Marka Tescili
Marka sahibinin, markasının diğer ülkelerde de korunması için koruma talep ettiği ülkelerde tescil ettirmesi gerekir. Markanın tescili, koruma talep edilen ülke ofislerine tek tek başvurarak yapılabileceği gibi, Madrid Sistemi’nin kullanılmasıyla tek bir başvuru ile birden çok ülkede marka koruma elde edilebilmesi mümkündür.
Türkiye 1 Ocak 1999 tarihinden itibaren Madrid Protokolü ile bu Madrid Sistemi’ne taraftır. Bu sayede, Türkiye’den yapılacak tek bir başvuru ile 124 üye ülkeye kadar marka tescili sağlanması mümkündür.
Madrid Sisteminin Avantajları
Başvuru Kolaylığı
Marka sahibinin, Madrid Sistemi sayesinde, tek bir dilde hazırlanan başvuru formu ile birden fazla ülkede markasını koruma altına alabilmesi mümkündür.
Marka Korumasının Genişletilmesi
Marka sahibinin iş stratejisinin değişmesi ya da finansal durumunun daha sonraki tarihlerde gelişmesi üzerine, Madrid Sistemi aracılığıyla markasının yeni pazarlarda korunmasına olanak sağlamaktadır.
Uluslararası Koruma
Madrid Sisteminde, 24 Mayıs 2021 tarihi itibariyle 124 üye ülke[1] bulunmaktadır. Marka sahiplerinin, Madrid Sistemi sayesinde 124 ülke arasından birinde veya birden fazlasında markalarını koruma altına alabilmeleri mümkündür. Söz konusu Madrid Sistemine üye ülke listesine buradan ulaşabilirsiniz.
Başvuruların Tek Sistemden Kontrolü
Birden fazla üye ülkede yapılan uluslararası marka başvurularının, sadece Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (“WIPO”) tarafından sunulan merkezi sistem üzerinden kontrol edilmesi ve çeşitli işlemlerin yapılması mümkündür. Ek olarak, uluslararası markanın tescil edilmesinden sonra yapılacak herhangi bir değişikliğin (marka sahibinin adında veya adresinde değişiklik, devir, mal ve hizmet listelerindeki sınırlamalar gibi) Madrid Sisteminin basit prosedürleri aracılığıyla, aynı merkezi sistem üzerinden yapılabilmesi mümkündür.
Maliyet Avantajı
Madrid Sistemi sayesinde her bir ülkede ayrı ayrı marka tescilinin yapılmasının önüne geçilmiş ve her ülkede yapılacak uluslararası marka başvurusunda ödenmesi gereken vekil ve resmi kurum ücretlerinin ödenmesi zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır.
Markanın Tek Başvuru ile Yenilenmesi
Madrid Protokolü m.7 uyarınca, uluslararası marka tescili 10 yıl süre ile korunmaktadır. Ancak, söz konusu uluslararası markanın her 10 yıllık sürenin sonunda talep üzerine yenileme ücretinin ödenmesi koşuluyla yenilenebilmesi mümkündür.
Madrid Sisteminin Öngörülebilirliği
Madrid Sistemi kapsamında yapılan uluslararası marka başvurularında Akit Taraf[2] ofislerinin, başvuruya ilişkin kararlarını belirtmeleri için Madrid Protokolü m. 5 uyarınca 1 yıllık süre öngörülmüştür. Ancak markanın korunmak istendiği Akit Taraf ofisine bağlı olarak, bu 1 yıllık süreninin en fazla 18 aya çıkarılmasına karar verilebilmesi imkanı tanınmıştır.[3] Bu sayede, uluslararası marka başvurusunun belirtilen süreler içerisinde tamamlanacağı öngörülebilmektedir.
Madrid Sistemi Yoluyla Tescil Süreci
Menşe Ofis Aracılığıyla Uluslararası Marka Başvurusu
Madrid Sistemi’ne göre uluslararası marka tescilinin sağlanabilmesi için her şeyden önce markanın, menşe ofiste tescil edilmiş veya tescil başvurusunun yapılmış olması gerekir. Menşe ofis, ilgili üye ülkenin marka tescil sürecini yürüten ofistir. Türkiye’den yapılacak uluslararası marka başvurularında ilgili menşe ofis Türk Patent ve Marka Kurumudur (“Türk Patent”).
Uluslararası marka başvuruları, esas tescilin[4] ya da esas başvurunun[5] kapsamını aşamaz. Bu sebeple Madrid Sistemi kapsamında yapılacak uluslararası marka başvurusunun, marka sahibi, marka işareti, mal ve hizmetler bakımından esas başvuruya ya da esas tescile uyumlu olması gerekir.
Uluslararası tescil başvurusunun, İsviçre’nin Cenevre şehrinde yer alan WIPO’ya yapılması gerekir. Ancak, WIPO’ya marka sahibi tarafından doğrudan yapılan başvurular kabul edilmemekte olup, esas tescilin yapıldığı ya da esas başvurunun dosyalandığı menşe ofis yani Türk Patent aracılığıyla yapılması gerekir.
Marka sahibi tarafından hazırlanan başvuru formu menşe ofise iletilir. Ardından, menşe ofisin marka başvurusunun, WIPO’ya iletilmesinden önce bazı hususları teyit etmesi gerekir. Yapılan değerlendirme sonucunda yapılan başvuru tam ve eksiksizse, uluslararası marka başvurusu menşe ofis tarafından WIPO’ya iletilir.
WIPO Tarafından Şeklen İnceleme
WIPO, kendisine gönderilen uluslararası marka başvurularını inceler. WIPO tarafından yapılan bu inceleme, şekli bir incelemedir.
Başvurunun uygun ve doğru yapıldığının tespiti halinde WIPO tarafından başvuru, Uluslararası Sicile kaydedilir ve WIPO Gazetesi’nde yayımlanır. Ardından WIPO, marka korumasının talep edildiği Akit Taraf ofislerine bildirimde bulunur.
Akit Taraf Ofisleri Tarafından Esastan İnceleme
WIPO’dan bildirimi alan her bir Akit Taraf, başvuruyu kendi mevzuatlarına uygun olarak değerlendirip 1 yıl veya en geç 18 ay içerisinde markanın o ülkede tescil edilip edilemeyeceğine ilişkin karar vermesi gerekir. Akit Taraf ofisleri tarafından verilen marka tescilinin kabulü veya reddi kararı, WIPO tarafından Uluslararası Sicile kaydedilecek olup uluslararası marka başvurusu sahibi bilgilendirilecektir.
Akit Taraflardan birine ya da birkaçına ait ofislerin, markanın reddine veya kısmen korunmasına ilişkin karar vermesi durumunda verilen bu karar, Akit Taraf ofisi tarafından WIPO’ya gönderilmelidir. WIPO, verilen bu ret kararını Uluslararası Sicile kaydeder ve WIPO Gazetesi’nde yayımlar. Akit Taraf ofislerinden birinin ya da birkaçının verdiği ret kararı, diğer Akit Taraf ofislerinin kararlarını etkilemeyecektir.
Uluslararası Markanın Tescili
Akit Taraflarca kendi ülkelerine ait mevzuatlarına uygun olarak yaptıkları inceleme sonucunda, uluslararası marka başvurusunun mevzuatlara uygun olduğuna karar verilmesi üzerine başvurunun tesciline karar verilir.
